BEZ NICH LUDZKOŚĆ WYGINIE. 20 MAJA - ŚWIATOWY DZIEŃ PSZCZÓŁ

Dzisiaj na całym świecie obchodzimy Światowy Dzień Pszczół. Dzień ten został ustanowiony rezolucją Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych w rocznicę urodzin Antona Janša (ur. 20 maja 1734) słoweńskiego pszczelarza, a zarazem prekursora nowoczesnego pszczelarstwa. Pszczoły ceniono już w starożytności, a ich profesjonalną hodowlą zajmowali się między innymi Egipcjanie, Sumerowie czy Babilończycy.

Światowy Dzień Pszczół jest doskonałą okazją do podkreślenia znaczenia pszczół dla środowiska naturalnego, rolnictwa i człowieka. Pszczoły miodne zbierając nektar i pyłek kwiatów, który jest ich pożywieniem, jednocześnie zapylają rośliny owadopylne. Prowadzone przez pszczoły zapylanie roślin jest jednym z najważniejszych czynników plonotwórczych. Pszczoła miodna oprócz przyczyniania się do znacznego zwiększenia plonów rolników, wytwarza jednocześnie cenne produkty pszczele tj. miód, wosk, pierzgę, propolis, mleczko i jad pszczeli.

Pszczoły odgrywają istotną rolę w rolnictwie i produkcji żywności, wraz z innymi owadami zapylają 3/4 wszystkich upraw. Ich wyginięcie oznaczałoby dla nas stratę wielu pożytecznych produktów, a także konieczność masowego zapylania roślin przez ludzi, aby zapobiec wyginięciu wielu gatunków warzyw i owoców.

W Polsce żyje blisko 500 gatunków pszczół m.in. trzmiele, pszczoły murarki, miesierki, makatki. Zapylaniem roślin zajmują się również niektóre muchówki, chrząszcze, osowate, motyle i inne owady.

Niestety, według ONZ, wymiera już populacja 37 % gatunków pszczół. W 2018 roku w Wielkiej Brytanii zniknęło 13 gatunków, Niemczech wymarło 75% wszystkich owadów latających, w USA około 50% gatunków.

CZARNA PSZCZOŁA – WYMARŁY PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ GATUNEK POWRÓCIŁ

Portal Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego informuje o wielkim powrocie czarnej pszczoły. Jak tłumaczy badacz z Katedry Zoologii Doświadczalnej i Biologii Ewolucyjnej Uniwersytetu Łódzkiego, spadek liczby i różnorodności owadów nazywany jest „insektokalipsą”. Wskutek ogólnego spadku bioróżnorodności i zanieczyszczenia środowiska giną dziko żyjące pszczoły i inne owady zapylające. Jednak zjawiskiem, które budzi szczególne emocje, są inwazje gatunków obcych.

Krajowym owadem, którego ekspansja budzi spore zainteresowanie, jest zadrzechnia fioletowa Xylocopa violacea, zwana powszechnie „czarną pszczołą”. Gatunek ten obserwowano na pojedynczych stanowiskach na przełomie XIX i XX wieku, po II wojnie światowej został uznany za wymarły w Polsce. Tymczasem od 2000 roku zaczęły pojawiać się pojedyncze doniesienia o występowaniu zadrzechni fioletowej na południu Polski. Później pojawiły się kolejne doniesienia, z niemal całego kraju, z wyjątkiem rejonów północno-wschodnich. Owad ten, budujący dla swych larw gniazda w suchym drewnie, odżywia się nektarem kwiatów uprawianych często w ogródkach, takich jak groszek pachnący, przegorzan czy rozchodnik. Ze względu na bardzo duże rozmiary i charakterystyczne ubarwienie jest on bardzo łatwy do zaobserwowania.

Czarna pszczoła staje się agresywna zwłaszcza kilka godzin przed spodziewanym deszczem i wtedy może użądlić. Od 2014 roku czarna pszczoła jest pod częściową ochroną.

JAK NIE SZKODZIĆ PSZCZOŁOM?

Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa radzi na co należy zwrócić uwagę przy prowadzeniu chemicznej ochrony roślin, tak aby nie zaszkodzić pszczołom. Współczesna produkcja roślinna na etapie pierwotnym często nie może się obyć bez środków ochrony roślin. Nieprawidłowo wykonywane zabiegi, szczególnie przy użyciu insektycydów, niosą niezwykle duże zagrożenie dla pszczół i innych owadów pożytecznych. Dlatego bardzo ważne jest umiejętne korzystanie ze środków ochrony roślin w taki sposób, aby zagrożenia te ograniczyć do minimum.

Przy prowadzeniu chemicznej ochrony roślin należy w szczególności:

stosować wyłącznie środki ochrony roślin dopuszczone do obrotu i stosowania na podstawie wydanych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zezwoleń lub pozwoleń na handel równoległy;
stosować środki ochrony roślin zgodnie z warunkami określonymi w etykiecie oraz przestrzegać zapisów dotyczących zakazów i ograniczeń (fazy fenologicznej rośliny, czas i okres, w których środek nie może być stosowany);
używać środków ochrony roślin w taki sposób, aby minimalizować negatywny wpływ zabiegów chemicznych na organizmy niebędące celem zabiegu;
nie stosować preparatów toksycznych dla pszczół w okresie kwitnienia roślin uprawnych oraz w uprawach, na których występują kwitnące chwasty;
wykonywać zabiegi po zakończonych lotach owadów zapylających (w godzinach wieczornych lub nocnych);
sprawdzić przed rozpoczęciem zabiegów, czy w uprawie chronionej nie ma owadów zapylających, ze szczególnym uwzględnieniem pszczół;
zachowywać minimalne odległości od pasiek (tj. min. 20 m dla opryskiwaczy polowych i sadowniczych);
przestrzegać okresów prewencji;
nie wykonywać zabiegów w warunkach sprzyjających znoszeniu cieczy użytkowej podczas zabiegu (przy prędkości wiatru większej niż 4 m/s).

Pszczołom możemy też pomóc przygotowując prosty roztwór z cukru i wody. Wymieszaj dwie łyżki cukru z jedną łyżką wody i zostaw ten napój w takim miejscu, aby pszczoła mogła go dosięgnąć, najlepiej w pobliżu kwiatów w ogrodzie lub na balkonie. Dla tych, którzy nie wierzą, że możemy w ten sposób pomóc tym pracowitym stworzeniom, mamy film nadesłany przez Internautę, który już publikowaliśmy kilka tygodni wcześniej. Dla przypomnienia film poniżej.