Hafciarstwo kurpiowskie Puszczy Białej z wpisem na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego

W Zakopanem odbyło się święto niematerialnego dziedzictwa kulturowego. "Oficjalnie odebrałyśmy wpis Hafciarstwa kurpiowskiego z Puszczy Białej na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego" - informują przedstawicielki Stowarzyszenia "Puszcza Biała - Moja Mała Ojczyzna" z Kuźni Kurpiowskiej w Pniewie.

Depozytariusze 34 elementów niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz 4 praktyk na rzecz ochrony tego dziedzictwa otrzymali decyzje Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego o wpisie na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz do Krajowego rejestru dobrych praktyk na rzecz ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Wręczenie decyzji oraz okolicznościowych tablic odbyło się 6 października w Zakopanem, podczas jubileuszowej gali niematerialnego dziedzictwa kulturowego. W tym roku wydarzenie związane jest z jubileuszami 20-lecia Konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz 10-lecia Krajowej listy niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

Niematerialne dziedzictwo kulturowe to nasze tradycje, zwyczaje, obrzędy czy też umiejętności odziedziczone po przodkach i przekazywane kolejnym pokoleniom. To żywe przejawy kultury, które społeczności uznają za swoje dziedzictwo kulturowe. W ślad za ratyfikowaną przez Polskę Konwencją UNESCO, Narodowy Instytut Dziedzictwa, od 2013 roku, w imieniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prowadzi Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Obecnie na liście znajduje się 85 zjawisk.

W Teatrze im. St. I. Witkiewicza w Zakopanem uhonorowane zostały zjawiska, które zostały wpisane na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz do Krajowego rejestru dobrych praktyk na rzecz ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego, pomiędzy grudniem 2021, a wrześniem 2023 roku.

W gali uczestniczyły przedstawicielki twórczyń ludowych kultywujące i przekazujące młodym pokoleniom tradycję i sztukę hafciarstwa kurpiowskiego. Działają w Stowarzyszeniu "Puszcza Biała - Moja Mała Ojczyzna" oraz prowadzą Kuźnię Kurpiowską w ramach działalności stowarzyszenia. Prezesem stowarzyszenia jest twórczyni ludowa Halina Witkowska.

30 maja Minister Kultury Piotr Gliński zadecydował o wpisaniu Hafciarstwa kurpiowskiego z Puszczy Białej na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. To duże wyróżnienie dla naszego regionu. Wniosek do ministerstwa złożyli członkowie Stowarzyszenia Puszcza Biała - Moja Mała Ojczyzna.

Krajowa lista jest spisem przejawów żywego dziedzictwa niematerialnego z terenu Polski. Lista ma charakter informacyjny i zawiera opis zamieszczonych na niej zjawisk, ich rys historyczny, informacje o miejscu występowania i znaczeniu dla kultywujących je społeczności.

Decyzję o wpisie otrzymali w latach:

2021

• Brodacze ze Sławatycz – zwyczaj pożegnania starego roku
• Tradycje kulturowe Bukówca Górnego
• Demoscena – kultura twórców dem

2022

• Bursztyniarstwo kurpiowskie z Puszczy Zielonej
• Snutka golińska – hafciarstwo południowej Wielkopolski
• Hafciarstwo kurpiowskie z Puszczy Białej
• Krzyżyki z palmy wielkanocnej – zwyczaj z terenów Opolszczyzny
• Wielkanocne procesje konne na Górnym Śląsku
• Barbórka górników węgla kamiennego w Wałbrzychu
• Skubanie pierza na Śląsku Opolskim
• Bacowanie
• Tkanie rękawic furmańskich przez Czarnych Górali

2023

• Koszyk wikowy – tradycja wyplatania w gminie Ciężkowice
• Wyplatanie z korzeni świerkowych w Beskidzie Śląskim
• Tradycje Barbórkowe oraz kult Św. Kingi wśród górników solnych kopalni w Bochni i Wieliczce
• Zwyczaje związane z kultem Św. Barbary oraz tradycje górników kruszcowych na ziemi tarnogórskiej
• Tradycje kulturowe górniczych orkiestr dętych z Górnego Śląska
• Bobowska koronka klockowa
• Plecionkarstwo na Śląsku Opolskim
• Zielarstwo i ziołolecznictwo na Śląsku Opolskim
• Tradycje hafciarskie w Dobrzeniu Wielkim
• Tradycja wykonywania, ubierania i noszenia żywieckiego stroju mieszczańskiego
• Tradycje flisackie na Dunajcu w Pieninach
• Tradycje rzeźbiarskie ośrodka w Kutnie
• Hafciarstwo kurpiowskie z Puszczy Zielonej
• Garncarstwo w Medyni Głogowskiej, Medyni Łańcuckiej, Pogwizdowie i Zalesiu
• Barabanienie wielkanocne w Iłży
• Wyplatanie koron żniwnych w Gogolinie
• Wawrzyńcowe hudy
• Hafciarstwo kaszubskie
• Cymbały – umiejętność budowania i praktyka gry w Polsce południowo-wschodniej
• Tkactwo dwuosnowowe powiatu węgrowskiego
• Tradycyjna hodowla i loty gołębi pocztowych

Wręczone zostały również 4 decyzje dotyczące wpisu do Krajowego rejestru dobrych praktyk w ochronie niematerialnego dziedzictwa kulturowego, który również ma charakter informacyjny. Stanowi formę upowszechniania wiedzy o programach, projektach i działaniach prowadzonych na terenie Polski, mających na celu ochronę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Obecnie rejestr obejmuje 10 wpisów.

• Biesiada Folkloru Ziemi Kaliskiej
• Reaktywacja i rozwój drzeworytu płazowskiego
• Działalność Bukowiańskiego Centrum Kultury Dom Ludowy w Bukowinie Tatrzańskiej
• Misterium Męki Pańskiej na rynku Miejskim w Górze Kalwarii

Tekst na podstawie https://nid.pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa/ Foto Kuźnia Kurpiowska profil Facebook.