/Beatyfikacja rodziny Ulmów. Tę historię powinien znać każdy Polak.

Beatyfikacja rodziny Ulmów. Tę historię powinien znać każdy Polak.

W Markowej na Podkarpaciu rozpoczęła się msza beatyfikacyjna Józefa i Wiktorii Ulmów oraz ich siedmiorga dzieci. Według szacunków organizatorów w mszy uczestniczy ponad 30 tys. wiernych, m.in. z Polski, Litwy, Ukrainy czy USA.

Markowa, 10.09.2023. Fot. PAP/Darek Delmanowicz

W trakcie liturgii został odczytany list papieża Franciszka, który to włączył Józefa i Wiktorię Ulmów oraz ich siedmioro dzieci do grona błogosławionych; to pierwsza w historii beatyfikacja rodziny.

Historia Rodziny Ulmów

24 marca 1944 r. w Markowej na Podkarpaciu, Józef i Wiktoria Ulmowie, ich dzieci oraz ukrywani przez nich Żydzi zostali zamordowani przez Niemców w wyniku donosu. Dzień ten został ustanowiony przez Prezydenta RP Narodowym Dniem Pamięci Polaków Ratujących Żydów pod okupacją niemiecką.

Józef i Wiktoria Ulmowie byli mieszkańcami czteroipółtysięcznej wsi Markowa w przedwojennym województwie lwowskim, a dzisiejszym województwie podkarpackim.

Podczas okupacji niemieckiej, zapewne pod koniec 1942 r., mimo biedy i zagrożenia życia Ulmowie dali schronienie ośmiorgu Żydom: Saulowi Goldmanowi i jego czterem synom (w Łańcucie nazywano ich Szallami), a ponadto dwóm córkom oraz wnuczce Chaima Goldmana z Markowej – Lei (Layce) Didner z córką o nieznanym imieniu i Geni (Gołdzie) Grünfeld. O fakcie ukrywania Żydów przez rodzinę Ulmów doniósł Niemcom prawdopodobnie Włodzimierz Leś – granatowy policjant z Łańcuta. Rankiem 24 III 1944 r. przed ich dom przybyło pięciu niemieckich żandarmów oraz kilku granatowych policjantów. Dowodził nimi por. Eilert Dieken. Najpierw zamordowano Żydów, potem Józefa i Wiktorię (będącą w siódmym miesiącu ciąży). Następnie Dieken podjął decyzję o zabiciu dzieci.
Około dwudziestu ukrywanych w Markowej Żydów przeżyło.

Niemiecki zbrodniarz Eilert Dieken, który wydał rozkaz zamordowania rodziny Ulmów i ukrywanych przez nich Żydów, nigdy nie został osądzony i ukarany. Po wojnie przeszedł pomyślnie denazyfikację i pracował jako policjant w rodzinnym miasteczku Esens (RFN). Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich wykazała w połowie lat 70., że z niemal 80 tys. osób, przeciwko którym wszczęto śledztwo w Niemczech w sprawie zbrodni wojennych, tylko niewiele, ponad 6 tys. zostało ukaranych.

Niemiecki zbrodniarz Eilert Dieken

W 1995 r. Wiktoria i Józef Ulmowie zostali uhonorowani pośmiertnie tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. W 2010 r. prezydent RP Lech Kaczyński odznaczył ich Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. 

Dziś tysiące wiernych biorą udział w beatyfikacji rodziny Ulmów. W uroczystościach bierze udział ok. 34 tys. osób, w tym najwyższe władze państwowe z prezydentem RP na czele.

fot. Mariusz Mendycki

źródło: ipn.gov.pl