160. ROCZNICA WYBUCHU POWSTANIA STYCZNIOWEGO [FOTO]

W 160. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego pułtuszczanie upamiętnili bohaterów najdłużej trwającego zrywu niepodległościowego w epoce porozbiorowej. Jak oddawali hołd powstańcom mieszkańcy naszego miasta 100 lat temu a jak czynią to teraz? Współczesne obchody mają silne zakorzenienie w naszej lokalnej historii i tradycjach, o czym przy okazji dzisiejszej rocznicy też warto wspomnieć.

W pułtuskiej bazylice wierni zgromadzili się w samo południe na uroczystej Mszy Świętej z udziałem sztandarów w intencji Ojczyzny, którą odprawił ks. inf. Wiesław Kosek. Oprawa uroczystości miała wyjątkowy charakter nawiązujący do ponad wiekowej tradycji świętowania tej rocznicy w Pułtusku przez lokalną społeczność, przedstawicieli oświaty oraz stacjonującego w tamtych latach w Pułtusku 13 Pułku Piechoty.

Zgodnie z wojskową tradycją naszego regionu wartę honorową i oprawę Mszy św. zapewniła Pułtuska Grupa Rekonstrukcji Historycznej 13 Pułku Piechoty. Przy ołtarzu wartę wystawili kosynierzy w których wcielili się uczniowie Liceum Ogólnokształcącego im. Piotra Skargi w Pułtusku: Olaf Nowicki i Oskar Olbrych.

Ze źródeł historycznych dowiadujemy się, że 100 lat temu świętowano w Pułtusku rocznicę Powstania Styczniowego (wówczas 60.) przy udziale orkiestry 13 Pułku Piechoty pod dyrekcją kapelmistrza Marcelego Gorzelskiego, która dawała przepiękne koncerty. Współcześnie tę tradycję pielęgnuje Miejska Młodzieżowa Orkiestra Dęta Ochotniczej Straży Pożarnej w Pułtusku, która zapewniła podczas dzisiejszej uroczystości oprawę muzyczną.

Mszę świętą poprzedził wzruszający montaż słowno-muzyczny pt. “Gloria Victis – chwała zwyciężonym” w wykonaniu uczniów Liceum Ogólnokształcącego im. Piotra Skargi w Pułtusku. Nie brak tu wymownej symboliki znając źródła historyczne, które mówią, jak Pułtusk oddawał hołd powstańcom styczniowym w 1923 roku.

W pamięci uczennic pułtuskiego Państwowego Gimnazjum i Liceum im. Klaudyny Potockiej na trwale
zapisało się przedstawienie słowno-muzyczne pt. „Powstanie Styczniowe". W ramach tego spektaklu
przedstawiono udaną kompozycję żywych obrazów, opartych na motywach znanych prac Artura Grottgera. Przedstawienie zrealizowane zostało przez polonistkę, profesor Klarę Dąbrowską.

Sławomir Dąbrowski “Powstanie styczniowe w zbiorowej pamięci mieszkańców Pułtuska i północnego Mazowsza w latach 1918-1939”, Notatki Płockie 2006 r

Przed uroczystymi obchodami na które zaprosił Samorząd Gminy Pułtusk i Samorząd Powiatu Pułtuskiego przedstawiciele władz lokalnych, radnych Rady Miejskiej w Pułtusku, Klubu Gazety Polskiej oraz Nadleśnictwa Pułtusk wraz z Grupą Rekonstrukcji Historycznej 13 Pułku Piechoty w Pułtusku odwiedzili mogiły powstańców spoczywających na cmentarzu Świętego Krzyża w Pułtusku. W hołdzie za ich czyn i bohaterstwo zapalili znicze i złożyli kwiaty.

100 lat temu w zachowaniu pamięci o powstaniu styczniowym wśród młodzieży pułtuskiej znaczną rolę odegrał Tomasz Janikowski, potomek zesłańca na Sybir, spokrewnionego ze znanym podróżnikiem i etnografem Leopoldem Janikowskim. Wiedzę i pamięć o powstaniu styczniowym przekazywali nauczyciele z Państwowego Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego im. Piotra Skargi. Źródła mówią o mocnym zaangażowaniu w te idee nauczyciela historii w LO Stefana Kotarskiego, który brał udział w pracach działającej w Pułtusku Międzyzwiązkowej Komisji Kulturalno-Oświatowej.

Dla uczczenia 60. rocznicy powstania w 1923 roku zorganizowano wieczór literacko-wokalny, który został poprzedzony prelekcją profesora miejscowego gimnazjum Jana Wilka pt. „Rok 1863". Podczas owych uroczystości wystąpił też chór mieszany Państwowego Seminarium Nauczycielskiego, wykonując liczne pieśni patriotyczne. W uroczystościach wziął też udział stacjonujący w mieście 13. pułk piechoty, zwłaszcza jego orkiestra pod dyrekcją kapelmistrza Marcelego Gorzelskiego. Na zakończenie akademii wystąpił miejscowy aktor i ceniony reżyser teatralny Antoni Sikorski, recytując poezje Elizy Orzeszkowej. Tradycję powstańczą starano się umocnić wśród młodzieży. Między innymi pisemnymi tematami maturalnymi w 1925 r. znalazł się temat poświęcony powstaniu styczniowemu „Rola Warszawy w powstaniach narodowych".

Sławomir Dąbrowski “Powstanie styczniowe w zbiorowej pamięci mieszkańców Pułtuska i północnego Mazowsza w latach 1918-1939”, Notatki Płockie 2006 r

Opr. na podstawie informacji pultusk.news oraz artykułu: Sławomir Dąbrowski “Powstanie styczniowe w zbiorowej pamięci mieszkańców Pułtuska i północnego Mazowsza w latach 1918-1939”, Notatki Płockie 2006 r./foto: pultusk.news oraz Adam Maicki